پژوهشی پیرامون پیشینة جلوه های بصری نور در نگارگری*

نویسندگان

فتانه جلال کمالی

چکیده

یکی از عناصر زیبایی شناسی در آثار نگارگری ایران، علاوه بر ترکیبات حیرت انگیز ومسحورکننده رنگ و تقسیمات هندسی مکان و اشکال، نور است. همان طور که در صور نگارین نقاشی ایرانی مشاهده می شود، سطوح دو بعدی رنگین فاقد سایه و سایه روشن، حاکی از تصویر فاقد منبع نور واحد است. عدم حضور سایه در این آثار نشان می دهد که نوری فراگیر و بسیط سراسر تصویر را فرا گرفته است. تصویر، جهانی مملو از نور را افتتاح کرده است. دیدگاه نگارگر ایرانی همواره از نظریه غلبه نور بر تاریکی و ظلمت، تبعیت می کند. در نگارگری ایرانی- اسلامی، این منظر معطوف به کلام الهی است که در سوره نور فرموده است : الله نور السموات و الارض. با بررسی پیشینه رویکرد ایرانیان قدیم به نور، پیوستگی زنجیرواری بین اندیشه های نگارگر مسلمان ایرانی با تفکرات و آیین های دینی قبل از اسلام همچون حکمت مزدایی (حکمت فهلوی) و اندیشه های مانی پیامبر، مشاهده می شود. تداوم این نگرش را در فلسفه و تفکر بعد از اسلام نیز می توان مشاهده کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

فرهنگ بصری ترسیم شیاطین در نگارگری ایران

  ابلیس، شخصیتی مهم در داستان آفرینش است. او که سابقه طولانی در عبادت پروردگار داشته، پس از تمرد از دستورات خداوند، از بارگاه الهی رانده می­شود. در منابع مکتوب، او و یارانش پس از رانده شدن از بارگاه الهی، با نام کلی شیاطین نیز معرفی شده­اند. در سنت کتاب­آرایی ایرانی، نیاز به ساخت تصویر برای شیاطینی که در داستان­های مکتوب مورد اشاره قرار گرفته­اند، باعث شد تا هنر نگارگری شاهد نمونه­های بدیعی از ...

متن کامل

مروری بر کمی‌سازی جلوه ظاهر بصری

زیبایی ظاهر، در کنار ویژگی‌های یک محصول، بدان مفهوم بخشیده و در ارتباط محصول با مشتری به طور قابل ملاحظه‌ای موثر است. لذا ابزارها و روش‌هایی که بتوانند ظاهر محصول را کمی کرده و با پاسخ‌های انسانی مرتبط سازند همواره مدنظر صنعت و محافل علمی پژوهشی بوده و هستند. در این مقاله قصد داریم تا ضمن تقسیم‌بندی ظاهر به زیر مجموعه‌هایی که اندازه‌گیری ظاهر را تسهیل کرده‌اند به دیدگاه‌هایی که سعی در کمی کردن ...

متن کامل

پژوهشی در تاثیر نظریه نور حکمت اشراقی بر نگارگری ایرانی

چکیده: هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر نظریه ی نور حکمت اشراقی بر نگارگری ایرانی اسلامی است.فرض بر این است که نگارگران مسلمان چونان سایر هنروران دوران گذشته پیرو آموزه های عرفانی و حکمی اندیشمندان مسلمان بوده اند و به دلیل تأملات جدی شیخ شهاب الدین سهروردی پیرامون مفهوم نور و نیز عالم مثال نظریه ها و آموزه های او، تاثیر زیادی بر باور و عملکرد نگارگران داشته است، آن چنانکه این تأثیر به خوبی در ص...

15 صفحه اول

تحلیل معنایی جلوه های بصری نور در تعامل حکمت خالده و معماری و شهرسازی ایرانی؛ نمونه موردی: محلات و خانه های ایرانی

ما در عصر بصری زندگی می­کنیم که تصویر معماری بخشی از آن است. شکل و خاصیت نمادین نور از ذهن خیال­پرداز انسان سرچشمه می‌گیرد. نور رجحانی آشکار بر تاریکی دارد. هستی، نور محض است؛ و نیستی، ظلمت و تاریکی محض. هنگامی که تاریکی و روشنایی به حداکثر شدت خود برسند و نیم­سایه‌ها حذف یا بی­اهمیت شوند، فضای مثبت و منفی ایجاد می‌شود. در طول روز، نور طبیعی خصوصیت های ظاهری نواحی داخلی را شکل می­دهد و به این ص...

متن کامل

آیکونوگرافیک جلو ه های بصری توسل به امام رضا(ع)در نگارگری

توسل به پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) از امتیازهای خاص فرهنگ تشیع به‌شمار می‌رود که ریشه در آیات و روایت‌ها دارد. از آنجایی که هر یک از امامان(ع) مظهر یکی از اسمای حسنای الهی هستند، در حین توسل به ایشان، بایستی به نوع مظهریت و تجلی‌ ویژة آنها توجه کرد. از‌این‌رو، هنرمندان صفوی، بازنمایی توسل به امام رضا(ع) را که دار...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی باغ نظر

ناشر: دکتر سید امیر منصوری

ISSN

دوره 4

شماره 8 2011

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023